апокалипто уск

Нөхөр Мэл Гибсон олон жилийн өмнө, уран зохиолын бестселлер номоор Есүс гэдэг нэртэй хүний тухай кино хийсэн билээ. Кино нь европуудад америкүүдад бөөн юм болж, их шуугиан тарьж байсан- сэдвийг нь мөн Саус Паркын нэгэн ангид маш сайхан дэлгэн харуулсан. Ер нь юмыг хэт туйлширч хардаг хүмүүс гайхалтай: христчид мэдээж Есүсийн үхэлд еврейчүүд буруутай, еврейчүүд нь ромчууд буюу италиуд гэж, италчууд нь Ромын Пап ламыг зааж- ер нь бохирын шугамын хоолой зад үсэрсэн гэмээр гоё хэрүүл болж байсан. Надад тэр кино нь их таалагдсан. 

Гэтэл хүн гээч араатан, үржих, аз жаргалын мөрийг хөөх мэтийн энгийн хүсэл мөрөөдлийн дунд, нэг нэгнээ устгах заншилтай. Мөн энэ кинонд үүнийг харуулж байх юм: Эртээ урьдын цагт Өмнөд Америкийн нутгийн иргэд нь тайван аж төрөн амьдардаг байж гэнэ. Овгийн ахлагч Чулуун Тэнгэр хүү Ирвэсийн Савраа дагуулан ан гөрөө хийж, өөрийн халаагаа бэлдэж байх гэнэ.

Гэтэл хаанаас ч юм бүү мэд, бөөн сонирхолтой хүмүүс эзэмшлийнх нь дундуур зугтаж байх юм гэнэ- ямар учиртай, хэнээс зугтаж, хаашаа дүрвэж байгааг нь хүү асуух гэтэл, эцэг Чулуун Тэнгэр нь хориглоно. "Хүү минь, тэд айдсаар өвчилсөн байна. Тэд өвчнөө мөн чамд халдаажээ- айдсаа зүрхнээсээ авч хая" гэсэн зөвлөгөө өгч, мөн: "Үгүй бол чи дайчин биш, сул дорой чацага болж хувирна" гэнэ. Миний бодлоор гайхалтай үг. Үүнийг 400 жилийн дараа Ленин өвөө давтаж хэлнэ. Мөн бөөн бөөнөөр хүн төрөлхтний агуу хүмүүс айдсыг хор хэмээн хоолой нийлүүлэн баталдаг.

Гэвч ширэнгэ өөрчлөгдсөнийг хүү Ирвэсийн Савар мэдрэх шиг болно. Айдас ч айдсаараа- гэвч тактик ба эргэцүүлэн бодол, давамгай байдлаа ашиглах, мөн цаг хожиж мэтийн энгийн ойлголтууд ойн иргэдэд байхгүй бололтой. Мөн энхийг хүсэж байвал, дайнд бэлд гэдэг ойлголт байдаггүй болоод тэд устсан ч байж болох юм.

Тэр учраас нэгэн өглөө сонин хачин царайтай хүмүүс ирж, тосгоныг хүйс тэмтэрч, Ирвэсийн Саврыг ба бусад эрчүүдийнх нь хамт олзолж, Чичен-Итца хотод аваачина. Мэдээж тэр хотод сайн юм гол дүрийн баатрыг хүлээгээгүй- хүмүүсийн сураг чимээ сонсвол, газар дэлхий цусаар уйлдаг хэмээнэ. Мөн Ирвэсийн Савар хурдан гэртээ харихгүй бол, жирэмсэн эхнэр хүү хоёроо аварч амжихгүй.

Тусгайлан дайсны дүрүүдийг ба гол дүрийн баатрын дүрийн сонголт маш сайн болсон мэт санагдана- Мел Гибсон энэ удаад ч бас хэний ч үг сонсолгүй, алдартай жүжигчдийг уриагүй байх юм. Гол дайсны дүр- миний харж байсан дүрүүдийн дундаас хамгийн сүрдмээр дүр. Мөн дайсны туслах дүр бол чононцор, аймхай адгийн шаарын дүрийг гайхалтай тоглосноор харвал, жүжигчний сонголт тасарчээ.
Уран бүтээлч хүн гэж. Кино хийгдэж байх үед Мел маань их зовсон түүхтэй- нутгийн иргэд удаа дараа түүнд бидний өвөг дээдсийг адгийн малаар харуулж байна, бидний соёл иргэншил ийм байгаагүй гэжээ.

Тийм ээ, майя иргэншил бол маш том иргэншил байсан. Том том пирамид барихаас гадна, асар их ухамсрын ялзрал, хэрцгийлэл ба нийгмийн маш хурц ялгаатай байсан. Үүнд хэн буруутай, эсвэл испанчууд бүгдийг үгүй хийсэн гэвэл, бас нэг том алдаа л болов уу. Киноны эхэнд гардаг: "Агуу үндэстэн болгон устахдаа, өөр өөрийгөө дотроосоо үгүй хийж устдаг" гэдэг тайлбар анхнаасаа юуны тухай болохыг ойлгуулдаг боловч, баахан мэргэд киног буруушаасан байх юм.

Гэвч энэ кино бол миний бодлоор үнэхээр хүчтэй болжээ- агуулсан мэдээгээр, болж үйл явдлаар.
Мөн киноны хэл нь их сонирхолтой- англи хэлээр яриагүй нь миний бодлоор, маш том бонус болсон. Нэг ёсны кино дотор оруулж, мөн үзэгч 2 цагийн турш могойнд ховсдуулсан туулай шиг үзнэ гэдэг- найруулагч болгоны чаддаг ажил биш гэж санагддаг.

Зарим кино шүүмжлэгчид Мел Гибсоныг хэрцгийллийг хэтэрхий бодитоор харуулдаг, хэтэрхий цусанд шунасан гэж ярьж байсан нь надад тэнэг санагдсан- үүнгүйгээр киноны ойлгуулж байгаа мэдээлэл алдагдах байхсан гэж санагдах юм. Киноны турш үзэгч дэлгэц хоёрын зааг арилгаж байгаа нь гайхалтай санагдсан- зүгээр нэг кино биш, харин National Geographic-ийн баримтат кино үзэж байгаа юм шиг, сэтгэлд маш өнгөлөг, эрч хүчтэй сэтгэдэл үлдээлээ.

Ер нь уг киног ганц удаа биш, олон удаа үзсэн ч уйдаахгүй.

~ by AmonRa on August 30, 2010.